یادداشت ویژه//

آقای پزشکیان مردم سیستان همچنان مطالبه ای واحد دارند/ حقابه هیرمند کلید احیای زندگی و معیشت در سیستان

سیستان، سرزمین تمدن‌ها و یکی از قطب‌های مهم کشاورزی و دامپروری کشور، امروز با چالش‌های جدی زیستی و معیشتی مواجه است. خشک شدن رودخانه هیرمند و سوءمدیریت منابع آبی در چند دهه اخیر، شرایط دشواری را برای مردم این منطقه رقم زده است. با این حال، با اتخاذ رویکردهای دیپلماتیک و بهره‌گیری از ابزارهای حقوقی و امنیتی، می‌توان آینده‌ای روشن‌تر برای این دیار رقم زد.

سیستان که زمانی به‌عنوان قلب تپنده کشاورزی و دامپروری ایران شناخته می‌شد امروز با بحران کم‌آبی و خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند. جمعیت این منطقه که ۵۰ سال پیش بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر بود اکنون به حدود ۴۰۰ هزار نفر کاهش یافته است.
قهر طبیعت، سوءمدیریت منابع آبی و سیاست‌های هیدروپلیتیک افغانستان از عوامل اصلی این بحران محسوب می‌شوند.

مسعود پزشکیان رییس جمهور کشورمان در سفر اخیر خود به سیستان از وضعیت بحرانی این منطقه ابراز تأسف کرد او که پس از سال‌ها به محل اسکان قدیمی خود در روستای کلوخی بازگشته بود، با مشاهده خشک شدن انهار و باغات شرایط امروز سیستان را به‌مراتب بدتر از گذشته توصیف کرد.

مشاغل سنتی مردم سیستان از کشاورزی و دامپروری گرفته تا صیادی تحت تأثیر کم‌آبی و سیاست‌های سدسازی افغانستان دچار فروپاشی شده‌اند.
امروزه حدود ۶۰ هزار بهره‌بردار کشاورزی در این منطقه از بیکاری رنج می‌برند و بسیاری از آنان مجبور به مهاجرت به حاشیه کلان‌شهرها شده‌اند.

از سوی دیگر ساخت سدهای بخش‌آباد و بند کمال‌خان در افغانستان چشم‌انداز تأمین حقابه رودخانه هیرمند را تیره‌تر کرده است این سدها با هدف تغییر مسیر آب و بهره‌برداری سیاسی طراحی شده‌اند و در صورت تکمیل ورود آب به دشت سیستان و تالاب بین‌المللی هامون به‌طور کامل متوقف خواهد شد.

اما آیا این سرزمین کهن می‌تواند دوباره به شکوفایی برسد؟

پاسخ این سؤال به اراده و عملکرد دولت وابسته است بهره‌گیری از ابزارهای دیپلماتیک، حقوقی و اقتصادی برای الزام افغانستان به پایبندی به معاهدات بین‌المللی آبی و همچنین اجرای طرح‌های زیربنایی مدیریت آب راهکارهای اساسی برای احیای سیستان هستند.

مردم سیستان همچنان مطالبه‌ای واحد دارند:

حقابه رودخانه هیرمند، جاری شدن آب در انهار و تالاب‌ها نه‌تنها معیشت مردم را احیا می‌کند بلکه به تثبیت شن‌های روان و کاهش گردوغبار نیز کمک خواهد کرد.
دولت سیزدهم با استفاده از دیپلماسی فعال و اقدامات چندجانبه می‌تواند ضمن حفظ امنیت ملی امید را به این منطقه بازگرداند.

سیستان به‌عنوان خط مقدم امنیت آبی و زیستی کشور نیازمند توجه ویژه و تصمیمات جسورانه است که آینده این منطقه آینده ایران است.

الهه خشاوه مدیرمسئول پایگاه خبری سکایی نیوز

انتهای خبر/